Voordat Honda het nieuwe motorrijden uit vond was er maar één zware, snelle, betrouwbare motorfiets: de 594 cc BMW R69S.
De BMW ‘Vollschwingen’ modellen met hun kenmerkende Earless schommelarm voorvork waren definitieve kwaliteitsproducten. Mondiaal gezien werden de dure BMW’s niet verkocht. Ze werden gekocht.
Zoek de verschillen
De R69S is herkenbaar aan de iets bredere kleppendeksels met slechts twee lengteribben. Een ander kenmerk is dat de uitlaatbochten van af de koppen ‘naar binnen’ in plaats van tamelijk direct naar achteren lopen. De getailleerde uitlaatbochtlijn zorgde voor net wat meer grondspeling in de bochten. De uitlaatpijpen van een R69S zijn ook een fractie dikker dan die van de R50 en R60.
Rijden op een BMW R69S
Wat het eerst op valt: de topper van toen is een ranke, lage motorfiets. De BMW start ´dwars´. Na de Bing carburateurs gechocked te hebben start de motor na de tweede trap met zijn kenmerkende, ´holle´ grom. De choke kan er al snel af. De vlakke –bijna- 600 cc twin ligt tevreden dan schuddend in het frame. Het schakelen van de links geschakelde bak gebeurt met een duidelijke ´Klak´. Bij het laten opkomen van de koppeling komt de achterkant van de machine wat omhoog.
Die cardan as is overigens zo ‘slank’ getekend dat hij feitelijk als torsiestaaf werkte en de starre overbrenging daar mee soepeler maakte. Schakelen doet de vierbak goed wanneer de berijder geen haast heeft. Voor de koppeling bediend wordt wat druk op het schakelpedaal opbouwen en dan rustig opschakelen.
De BMW R69S is een snelle, maar niet nerveuze machine
Maar de R69S wil wel graag wat hoger in de toeren gereden worden. Dat maakt hem trouwens minder geschikt als zijspantrekker, Ook bochtentechnisch is de BMW weinig temperamentvol. Hij wil best graag nadrukkelijk ingestuurd worden, maar het stabiele rijwielgedeelte laat hem wel keurig de gekozen lijnen volgen.
Het dubbele wiegframe met zij ovaal getrokken voorpijpen is een toonbeeld van Teutoonse engineering. Om de mooie aluminium 2.15 B x 18 velgen horen 3.50 x 18 banden. De volle naaf trommelremmen zijn Ø 200 mm (de voorrem heeft twee oplopende schoenen). De tankinhoud is 17, optioneel 24 liter en met een volle 17 liter tank weegt de machine 195 kilo. Het brandstof verbruik van een R69S was gemiddeld 1 op 18,5.
De techniek
Tweecilinder viertakt boxer, een centrale, boven liggende nokkenas, stoterstangen en tuimelaars, twee kleppen per cilinder, boring x slag 72 x 73 mm, cilinder inhoud 594 cc, compressie 9,5:1, carburatie Bing 1/26/91, Bing 1/26/92. 42 pk bij 7.000 tpm. De 6V elektrische installatie krijgt zijn energie via een Noris magneet. Ombouw naar 12 V is geaccepteerd en werd zeker in de laatste bouwfase ook af fabriek gedaan voor overheids motoren. Af fabriek werd er een olie verbruik toegestaan van 0,5/ 1 liter op 1.000 km.
De betrouwbaarheid
De betrouwbaarheid is legendarisch. Alleen wilde er bij de vroegste exemplaren nogal eens krukasschades optreden. De onderhoudsintervallen zijn nu erg gedateerd gedateerd. Het enige aandachtspunt is de sludgetrap in de krukas. Als die niet elke 30D km gereinigd wordt, dan kan opgehoopt vuil de krukas vernielen. De remtrommels kunnen gescheurd zijn. De optimale koeling van de boxertwin zorgt voor een vreemd bijverschijnsel.
De uitlaatdempers worden minder heet dan bij ´gewone´ motorfietsen. Daarom wordt met zure resten verzadigd condenswater er niet per definitie uit gestookt. Daardoor kunnen de dempers gaan rotten. RVS naslag is te koop. Maar die klinken niet zo lekker als de originele exemplaren.
De sleutelvriendelijkheid
Natuurlijk verdient het werken aan een BMW R69S alle respect en aandacht die het merk waard is. Maar objectief bezien is zo´n BMW een droom om aan te werken. Alles is goed toegankelijk en hoogwaardig van kwaliteit.
De onderdelenvoorziening
BMW koestert zijn historie. De onderdelenvoorziening ´af fabriek´is goed. Daarbij leveren specialisten als De Hobbyist en de Knalpot ook nog veel kwalitatief hoogwaardige vervangingsdelen.
De prijs van originaliteit
BMW rijders hebben een bovenmodale hang naar originaliteit. Bij de R69S gaat het om diverse boutjes met een correcte kleur en inslag op de kop. Die zijn zeldzaam. En duur. Binnen het originaliteitsspectrum passen wel de 24-lter tanks die als optie door Heinrich en Hoske werden gefabriceerd. De (Hella)´ossenogen´ knipperlichten in de stuur uiteinden waren ook tegen meerprijs. Oh ja: de bandenpomp moet in de kleur van de motor en het rubber van de timingplug moet wit zijn. Intussen zijn R69Ssen zo populair dat er weer bij komen. Pas dus op voor ‘neppers'( niet te verwarren met Dneprs)
De kleuren
De twins niet alleen in ´Avus schwartz), maar ook in ivoorwit (Dover weiss) te koop. Voor de USA markt werden de BMW´s met de vork die later in de /5 reeks zou terecht komen) ook in het Granada red en Dominican blue geleverd. Bristol Grey, Rivièra blue en Turf Green kon ook. De kleuraanduiding in het Engels duidt er op dat deze kleuren optioneel waren in de US. Voor de Amerikanen werden ook de frames en vorken in feestkleuren geleverd. In Europa waren de kleuropties er alleen voor de tank.
De vering en demping
Voor zijn tijd was de BMW R69S een uiterst comfortabele machine. De veervoorspanning aan de achterzijde was handmatig te verstellen. De wielbasis was overigens aan de voorvork te verstellen voor zijspangebruik. De voorvork had een hydraulische stuurdemper waarvan de werking met zijn talloze excentrische scharnierpunten mogelijk geniaal was.
De Earless schommelarm voorvork had constructietechnisch bezien een ´antiduik´ functie en maakte het sturen relatief zwaar. In 1968 en 1969 werden de BMW is de USA geleverd met een telescoop voorvork, dezelfde vork die in off road wedstrijden was ontwikkeld en die later in de /5 serie gebruikt zou worden.
De zadels
Die horen van Denfeld of Pagusa te zijn. De Denfeld en Georg Meijer buddyzits waren erg populair, vooral omdat ze de looks van de BMW veel moderner maakten. Maar het comfort van de zweefzadels is groter.
De biezen
Op een BMW R69S dienen de biezen uit de hand getrokken zijn. Maar ook getrokken biezen moeten aan eisen voldoen. De bovenste lijn moet ongeveer (want het is allemaal handwerk uit de losse pols’) 6mm. zijn De tussenruimte tussen de biezen is zo’n 3mm . De smalle lijn onder is 2 mm dik. Een herkenbaar aanzetpunt van de kwast levert bonuspunten op.
De productie:
Er zijn er 11417 stuks gemaakt in bijna 10 jaar
De concurrentie
Feitelijk had de BMW R69S geen concurrentie.
De prijzen
Voor topstukken is intussen al 27.500 euro gevraagd en betaald. En of dat veel is? Ach: BMW’s nieuwste topper kost met een handvol opties ook ongeveer zoveel. “Maar” glundert Theo Terwel: “ Daar moet je op afschrijven.”
De club:
De BMW boxerclub.nl
Deze BMW R69S
Werd ‘as found’ liefdevol geadopteerd door BMW passionado Theo Terwel, een BMW liefhebber met pretlichtjes in zijn ogen. Europese klassieke motorfietsen restaureren is zijn stiel. Maar dit exemplaar vindt Theo zo echt dat er geen haar op zijn hoofd is dat er aan denkt hem in nieuwstaat terug te brengen. Technisch is de BMW wel helemaal liefdevol helemaal vers gemaakt door de derde generatie Harry Meijer uit Lijnden. De R69S heeft zich al twee keer bewezen door naar de klassiekerraces op Man te draven.
