U Xơ Buồng Trứng Hay U Nang Buồng Trứng? Tổng Quan Bệnh (2024)

U nang buồng trứng (Follicular cyst), hay còn được nhiều chị em gọi là u xơ buồng trứng, là bệnh lý phụ khoa phổ biến, có thể gây biến chứng nguy hiểm. Cụ thể, u nang buồng trứng là gì, cách nhận biết, hướng điều trị ra sao? Cùng tìm hiểu chi tiết các thông tin về căn bệnh này qua nội dung dưới đây.

1. U nang buồng trứng là gì?

Trong từ điển Y khoa Anh Việt, bệnh u nang buồng trứng (u buồng trứng) tiếng anh là Follicular cyst. Đây là loại khối u phổ biến thứ hai trong các loại khối u ở cơ quan sinh dục của chị em (sau u xơ tử cung).

U nang buồng trứng là khối u thịt lành tính hoặc ác tính, có màu trắng hoặc nâu, nằm ở vị trí bên trong hoặc bám đậu ở trên buồng trứng. Điểm nổi bật, riêng biệt của u xơ ở buồng trứng ở phụ nữ là những khối có vỏ bọc ngoài và chứa dịch bên trong. Nó phát triển từ mô buồng trứng hoặc mô bộ phận khác, tại một hoặc cả hai bên buồng trứng. Chúng ta có thể nhìn thấy qua các hình ảnh siêu âm hoặc sờ thấy từ bên ngoài nếu u phát triển lớn hoặc thành bụng của người bệnh mỏng.

U nang buồng trứng xuất hiện nhiều ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, chiếm 3.6% số ca bệnh phụ khoa. Ở thời gian đầu, chị em gần như không thấy có biểu hiện gì. Vì vậy, đa số chị em chỉ phát hiện ra một cách tình cờ khi thăm khám phụ khoa.

2. Phân loại u nang buồng trứng

Về phân loại, u nang buồng trứng được chia làm 2 dạng là u nang cơ năng và khối u thực thể.

– U nang cơ năng: Là khối u hình thành sau khi có tổn thương về chức năng buồng trứng. Loại u này chỉ tồn tại trong vài chu kỳ kinh. Nó có vỏ mỏng, kích thước tăng nhanh đến tối đa dưới 10cm, sau đó tự mất sớm.

– U thực thể: Là khối u tế bào biểu mô buồng trứng. Có đến 60% các trường hợp u buồng trứng thuộc loại này.

Trong nhóm u thực thể, có đến 90% là những khối u ác tính, được phân loại thành:

– U nang nước: Là loại u phổ biến nhất, kích thước nhỏ, có 1 hoặc nhiều thùy chứa dịch trong.

– U nhầy: 15 – 20% bệnh nhân u buồng trứng có khối u nhóm này.

– U nang dạng nội mạc: Loại u này chứa dịch màu nâu đen.

– U Brenner.

– U tế bào sáng.

– U loan phát tế bào mầm.

– Khối u Gonadoblastoma (u nguyên bào sinh dục).

– U quái non: Có thể có răng, xương bên trong, lông, da…

3. Nguyên nhân gây bệnh

Đến nay, giới chuyên gia y khoa vẫn chưa chỉ ra nguyên nhân gây u nang buồng trứng. Tuy nhiên, đã có những trường hợp được xác định nguồn gốc hình thành khối u bắt đầu từ những mô sợi không đặc hiệu. Bên cạnh đó, những yếu tố sau có thể tác động nhiều đến sự hình thành khối u:

– Hormone: Rối loạn nội tiết hoặc sử dụng các loại thuốc kích trứng có thể là nguyên nhân làm hình thành khối u buồng trứng cơ năng.

– Mang thai: Một số trường hợp, u nang buồng trứng hình thành trong cơ thể mẹ bầu giai đoạn đầu thai kỳ để hỗ trợ bào thai và tự biến mất khi nhau thai hình thành hoặc tồn tại đến cuối thai kỳ.

– Lạc nội mạc tử cung: Đây cũng là một nguyên nhân được nhắc đến trong số yếu tố gây u nang buồng trứng

– Nhiễm trùng vùng chậu: Tình trạng nhiễm trùng ở buồng trứng, phần phụ và vùng chậu về lâu dài cũng gây phát sinh khối u ở buồng trứng.

4. Những dấu hiệu cảnh báo u nang buồng trứng

Nhìn chung, dấu hiệu của u nang buồng trứng biểu hiện ra bên ngoài tương tự như u xơ tử cung. Nếu khối u nhỏ hoặc nằm ở vị trí ít bị chèn ép, người bệnh gần như chưa cảm nhận được triệu chứng gì.

Khi khối u phát triển hơn về kích thước và chèn ép vào các bộ phận xung quanh, bệnh nhân thường có cảm giác:

– Đau bụng dưới: Khu vực bụng, dưới rốn, bên trên “cô bé” đau âm ỉ, hoặc đau nhói, quặn thắt từng cơn. Ở từng người, mức độ đau sẽ khác nhau nhưng xu hướng các cơn đau tăng dần vào những ngày gần hành kinh.

– Đau thắt lưng, vùng chậu và đùi: Do khối u kích thước lớn chèn ép vào các dây thần kinh ở thắt lưng chạy dọc theo xương chậu xuống đùi, người bệnh có cảm giác đau tại đây.

– Tiểu tiện liên tục: Khối u buồng trứng càng lớn thì bàng quang càng bị chèn ép, khiến bệnh nhân có cảm giác buồn tiểu nhiều hơn.

– Rối loạn kỳ kinh: Chị em có thể bị trễ kinh, rong kinh kéo dài trên 1 tuần.

– Biểu hiện khác: Một số người bệnh có biểu hiện đau khi quan hệ, chướng bụng, buồn nôn và tăng cân bất thường.

Khi thấy những dấu hiệu bất thường cảnh báo bệnh u nang buồng trứng, chị em nên nhanh chóng đến bệnh viện. Thông qua thăm khám và các xét nghiệm, bác sĩ sẽ biết được chính xác mức độ bệnh. Từ đó đưa ra những lời khuyên về cách xử lý khối u phù hợp nhất.

5. Tính chất nguy hiểm

Như đã nói ở trên, u buồng trứng là khối u lành tính hoặc ác tính. Nếu là khối u thực thể, chúng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm cho chị em. Cụ thể là:

– Xoắn u: Xảy ra khi buồng trứng có nhiều khối u có chân hoặc cuống dài tự xoắn lại với nhau hoặc xoắn quanh trục của chính nó. Xoắn u xơ vô hình chung làm mất nguồn máu nuôi dưỡng nó, gây hoại tử khối u. Khi đó, chị em sẽ gặp tình trạng đau dữ dội, nôn mửa, đau ở hạ vị khi ấn vào. Thậm chí có thể choáng ngất do cơn đau quặn thắt.

– U chèn ép tạng: Những khối u buồng trứng kích thước lớn sẽ chèn lên bàng quang gây tiểu rắt, tiểu nhiều lần. Khi khối u chèn vào tĩnh mạch chủ dưới, chân bệnh nhân có biểu hiện phù. Nếu chèn ép trực tràng, bệnh nhân thường xuyên bị táo bón. Trường hợp bị chèn ép niệu quản, bể thận sẽ bị ứ nước.

– Ung thư hóa: Chị em nên cảnh giác với các biểu hiện như ra máu bất thường, đau dai dẳng từ bụng dưới ra lưng sau và xương chậu, mệt mỏi, chán ăn, tụt cân, bụng chướng…